25 kwietnia 2025 roku, w ramach obchodów Światowego Miesiąca Wiedzy na temat Autyzmu, Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle i Fundacja LATAWIEC zorganizowały spotkanie z Moniką Szubrycht, dziennikarką, neurologopedką, autorką książek o zdrowiu psychicznym i autyzmie.
Monika Szubrycht tematem autyzmu zajmuje się od wielu lat. Prowadzi zajęcia w Krakowskim Instytucie Rozwoju Edukacji, pisze książki, rozmawia z ludźmi, dzieli się swoim doświadczeniem.
Autyzm ma wiele odmian. Bywa, że ludzie z diagnozą radzą sobie w życiu, ale zdarza się i tak, że u osób autystycznych występuje bardzo dużo niepełnosprawności sprzężonej. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie, by nie dopuścić do pogłębienia zmian – objaśniała.
Obaliła kilka przekonań, stereotypów i mitów, które funkcjonują w społeczeństwie na temat autyzmu. Są to utarte i często krzywdzące przekonania wokół tej neuroatypowości, jak np. mit dystansu emocjonalnego, braku hobby czy mit występowania autyzmu tylko u chłopców.
Zwróciła uwagę na to, że biorąc pod uwagę dwójkę dzieci – chłopca i dziewczynkę – z takimi samymi objawami, chłopiec otrzyma diagnozę w wieku 9 lat, a dziewczynka w 13 roku życia. W przypadku dziewczynek niezwykle ważna jest wczesna diagnoza ze względu na większe ryzyko pojawienia się zaburzeń internalizacyjnych, do których zaliczane są problemy emocjonalne i behawioralne.
Mówiła o „straconym pokoleniu” czyli o kobietach 40 i 50-letnich, które dorastały bez diagnozy, albo dostały tę diagnozę w dorosłości, dlatego właśnie, że autyzm przez dziesiątki lat był opisywany jedynie u chłopców.
Autorka opowiedziała o swojej najnowszej publikacji „Za dobrze się maskowałam. Rozmowy o doświadczeniach kobiet w spektrum autyzmu”. Są to opowieści kobiet, które przeżywały szereg dramatycznych sytuacji tylko dlatego, że nikt im nie wierzył. Jej bohaterki zgodziły się rozmawiać o swoich często bolesnych doświadczeniach. Były to rozmowy szczere i uwalniające.
Monika Szubrycht poleciła blog – Autyzm po ludzku oraz kilka adresów w Polsce, gdzie można otrzymać pomoc. Uczestnicy zadawali pytania i dzielili się własnymi doświadczeniami. To pełne emocji spotkanie ujawniło nie tylko potrzebę dyskusji o spektrum autyzmu, ale także informacji i głębszego poznania tematu.
Fot. Paulina Barzyk-Marcisz
